زهی

‍ نوشتن کار بیهوده‌ای‌ست اگر در ابتدای امر، هنر دیدن جهان را به منزله‌ی داستان بالقوه، به ذهن متبادر نکند. ماده‌ی خام این جهان شاید به اندازه‌ی کافی واقعی باشد (تا جایی که بتوان واقعیت نامیدش)، اما ابداً به عنوان یک کلِ پذیرفته‌شده وجود ندارد: تماماً آشفتگی است، و نویسنده به این آشفتگی می‌گوید که " بشو ! " و بدین ترتیب به جهان اجازه می‌دهد تا تکان‌تکان بخورد و مخلوط شود و آن وقت است که می‌بینیم تک‌تک اتم‌های جهان دوباره ترکیب شده است، و این تحول فقط به بخش‌های سطحی و مشهود آن محدود نمانده است.

نویسنده نخستین انسانی است که نقشه‌ی جهان را می‌کشد و بر تک‌تک اشیای طبیعت در آن نامی‌می‌گذارد. میوه‌های درخت جهانِ او خوردنی‌اند. آن موجود خال‌خالی را که از جلو من فرار کرد می‌توان رام کرد. اسم دریاچه‌ی میان آن درختان دریاچه‌ی اُپال، یا هنرمندانه تر بگوییم، دریاچه‌ی آب صابون خواهد بود. آن مه یک کوه است، و آن کوه باید فتح شود. استاد هنرمند از شیبی بی‌کوره‌راه بالا می‌رود، و در آن بالا، بر ستیغی بادگیر، فکر می‌کنید چه کسی را می‌بیند؟ خواننده‌ی از نفس افتاده و خوشحال را. و آن‌جا بدون مقدمه یکدیگر را در آغوش می‌کشند و اگر کتاب جاودانه باقی بماند، آن‌ها هم جاودانه با هم پیوند خواهند داشت...

 ولادیمیر نابوکُف
«خوانندگان خوب و نویسندگان خوب»، ترجمه‌ی فرزانه طاهری، در: مسخ، انتشارات نیلوفر