دکتر، تيپ سلامت جامعه و حافظ جان انسانها است. دکتر خوب سلامت جامعه را بالا مي برد و خيلي از دکترها جان مارا بارها نجات داده، مي دهند و خواهند داد، اما................... اما اگر دکتر شارلاطان بود چي ؟ اگه وقتي مريضي ندوني که چه غلطي بايد کرد ؟ و جونت را کف دست کدوم دکتر احمقي قرار بدي ؟ تا اونجايي که من يادمه در سالهاي اخير هرجا قرار شد از عده اي از گروه ها و اصناف در جامعه انتقاد شود، همه قهر کردند، و به منتقد گفتند چرند مي گويي. اهنگ چرند گفت پرده از اين خصلت سياسي، اعتقادي کهن ما بر ميدارد که غير از ما غلط مي گويند و اساسا غير از حرف من چرند است، حسي که هرچند مربوط به ايران نيست و گروه نيز با مثال گردي زمين و ماجراي گاليله آن را فرامنطقه اي کرده است. اما اساسا با خلق و خوي ما سازگار است و در ترانه نيز بيشتر مثالها بومي اند تا غير از آن. دکترها نيز به عنوان ولي نعمتان دانش آموزان و گروه درسخون عزيز همواره در پرغو بزرگ شده اند، فارغ از اينکه در تمام اين سالها وانت وانت و کاميون کاميون جماعتي تربيت شد که به اکثر ايشان جان يک مارمولک را نيز نبايد سپرد، چه برسد انسان، عده اي انسان بي تعهد و مسخره با نگاهي بالا به پايين به آدمها که غير از لودگي کاري از دستشان برنميآد. ( من آدم راديکالي نيستم، نميگم همه، شما هم خودتو ناراحت نکن) خلاصه اينکه يادم نمي آد که بعد از مرحوم ارحام صدر که گيردادن و نقد کردن دکترها نقل تئاترهاي کمدي اش در قبل از انقلاب بوده ( من فيلمهاش را ديدم نه خودش را ) کسي در تمام اين سالها هنرمندانه و خصوصا طنازانه اين جماعت را نقد کرده باشه. آهنگ دکتر، اهنگ سياهي است، و بي تعهدي مهمترين ويژگي کساني است که با زور بازو جادو مي کنند و هر روز عده اي را با چشمان گريان به خانه مي فرستند و عده اي را راحت مي کنند. اما ترانه به خوبي ظرفيت آن را دارد تا از مصداق دکتر به مفهوم آن برسد. حافظان سلامت جامعه که در کنار خود مردماني را مي بييند که به تمناي گرماي بعد از مرگ مثل سگ به خود مي پيچند و ميلرزند و جايي ندارد تا در آنجا در امان باشند، مگر مرگ گرمشان کند.
خسرو خوبان يکي از کارهاي برجسته و البته کاملا سياسي و شاید عقیدتی آلبوم است، اين آهنگ هم به لحاظ موسيقايي ريتمي ساده دارد و جوهرهي اصلي آن ترانه است. آهنگي .....
سپس وارد ميان پرده آلبوم، تيکو تيکو، مي شويم.
در پرده دوم، اما يک تغيير همان ابتدا مشخص مي شود، در آهنگ ملت سرفراز اين مردم هستند که جلوي پيکان نقد گروه قرار مي گيرند و رفتارشان نقد مي شود، مردمي ضددوست و دشمن نواز که در آهنگ بعد که طولاني ترين آهنگ آلبوم است، جاز نيست، فضولي هاي خصوصي و اجتماعي شان بارز است و در اعماق گور هم از گير دادن خلاصمان نمي کنند و مايي که در رابطه پدرسالار گير کرده ايم و پتک بزرگ قانون غيرشفاف و قدسي بر سرمان مي خورد ! آهنگ بعدي، همه اش دود بود، اما از مايي مي گويد که بسياري چيزها و نابساماني ها ( دودها ) را تحمل کرديم، امادر اخر خبري از تحفه اي ( کباب ) که نصيبمان شود نبود و هيچ به دست نياورديم.
من کيام ؟ پيش درآمد پاياني مخوف و سياه است. نگاهي به قشر خاصي از جامعه هنرمند و جوان که همه کار مي کنند و در آخر مورد تمسخر قرار مي گيرند و له مي شوند و استعدادشان هرز مي رود. آهنگي که هرچند شبيه کارهاي قديمي فرامرز آصف در سري افرا است، اما کاري نوست و به هيچ وجه وارد تقليد نمي شود.
آهنگ دوازدهم کوبنده است و جانکاه، فريادي است که در يازده آهنگ قبلي جمع شده و در اينجا بيرون مي آيد. فريادي از جنس انفعال و تنفر و دوري از جامعه، صريح ترين انتقادي که به نظرم تا به حال در اشعار فارسي نثار مردم شده ( عادتي است عجيب، که از روشنفکر گرفته تا سياست مدار بي خودي مجيز مردم مي گويند و هر يک به بهانه اي صفات و ويژگي هاي اين مهمِ موجود و ناچارِ کلي را دم به دم تو سرت خراب مي کنند ).
از ابتداي آمده اي تا اينجا، و در شهر لغزان، چنان حالت بهم مي ريزد که همه ي ترانه ها و حرفهاي آهنگ هاي قبلي را مي خواهي از اول گوش بدي، انگار با اين آهنگ همه ي آنها برايت جدي تر مي شود. با خواننده فرياد مي زني که بيزام از همتون، اي همه ي زياد، اي همه که همه هستين، اي همه که هر روز بر سرم به نوعي خراب مي شويد، ولم کنيد و در اين حال به مرثيهي آلبوم مي رسي، اذب هاي پنبه، آهنگي که از پهلوان پنبه هاي عظيم الشان مي گويد، از ماها، و هرگز نمي گويد که اين شان عظيمي که بدست آورده ايم ! به چه دردمان مي خورد ؟ آهنگي که در همان مبل جلو تلوزيون شهر لغزان فرو مي بردت و ناي بلند شدن را ازت مي گيره، يکي از بهترين هاي آلبوم، با ريتمي نزديک به ترانه هاي دوران کودکي، زماني که همه سرصف موهايمان يا تراشيده بود و يا زير مقنعه بادکرده بود، به صف بوديم و شعار مي داديم براي پايندگي همه چيز، فرياد ميزديم و هنجره پاره مي کرديم که ناظم متوجه ما شود و شعارها و مرگ برها و درود برها نشاني از خوش خدمتي کودکانه و در حد بضاعت ما به سيستم بود.
***
به نظرم آلبوم اينجا تموم ميشه، هر چند که بازهم کارهايي وجود داره، بعد از اين اهنگ قطعه ي کوتاهي در معرفي آلبوم خالپانک وجود داره، که گوينده انگليسي زبان داره سعي ميکنه با پيدا کردن واژه ي خال از روي ديکشنري و معني آن، معني واژه خالپانک را متوجه بشه و تو کلي بهش مي خندي و بعد از آن نسخه هاي انگليسي آهنگ هاي سالواتوره، دکتر و خبري از جاز نيست.
***
منبع http://occasionally-note.blogspot.co.uk/2009/09/blog-post_23.html